کنفرانس بروکسل : «ایران، کشور تنوع قومی - مذهبی : چالشها و فرصتها»

روز جمعه ۲۱ ژانویه ۲۰۱۱ مقارن با ۱ بهمن ماه ۱۳۸۹ خورشیدی کنفرانسی در شهر بروکسل - پایتخت بلژیک - با عنوان « ایران ؛ کشور تنوع مذهبی و قومی: چالشها و فرصتها» ، با هماهنگی و برنامه ریزی "سازمان عفو بین الملل" ، "انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر در ایران" ، "کمیتۀ بین المللی حمایت از حقوق درویشان و دانشجویان ایران" و با حضور نمایندگانی از تنوعهای قومی – مذهبی در ایران ، برگزار شد

از سخنرانان این برنامه می توان به خانم ماری جِس کاکه نماینده پارلمان اروپا از (اتحادیه آزادی و دموکراسی برای اروپا) ، آقای امیل فرانک از سازمان عفو بین الملل (هماهنگ کننده برنامه های عفو بین الملل در مسایل خاورمیانه) ، علی اشرفی مُراوی (از حزب دموکرات کردستان ایران) ، ناصر بُلادی (حزب مردم بلوچستان ایران) ، دکتر صادق نباتچیان (سخنگوی کمیتۀ بین المللی حمایت از حقوق درویشان و دانشجویان در ایران )، دکتر سیدمصطفی آزمایش (از انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر در ایران) ، اشاره نمود

خبرنگار" انجمن جهانی پاسداشت حقوق بشر در ایران" در حاشیه کنفرانس گفتگویی داشته با دکتر سیدمصطفی آزمایش ( استاد مطالعات تطبیقی ادیان ، متخصص در تصوف و عرفان ) در خصوص اظهاراتی که از سوی ایشان در جریان گردهمایی مطرح گردید

دکتر آزمایش که در این کنفرانس به عنوان استاد علوم مذهبی ، ایرانشناس و فعال حقوق بشر به مدت ۱۵ دقیقه سخنرانی کرده اند ؛ در ابتدا با ارائۀ تعریفی از واژگان اقلیت و اکثریت در مفهوم متعارف و امروزی آن پیشنهاد می کنند که بهتر است بجای استفاده از واژه های اقلیت و اکثریت در خصوص اقوام و عقاید ایرانیان از واژه تنوع استفاده کنیم

توجه خوانندگان را به اظهارات دکتر آزمایش در این گردهمایی جلب می نمائیم آنجا که می گویند

این گردهمائی پیشرفتی بود برای ما، اما نمیخواهم با شرکت کنندگان در این نشست و کسانیکه صدای ما را می شنوند ، در مورد "اقلیت" صحبت کنم بلکه قصد دارم در مورد "تنوع" صحبت کنم

این دو واژه و عنوان یعنی "اقلیت" و "تنوع" ، علیرغم تشابهاتی که با یکدیگر دارند در کل با هم متفاوتند. لذا در اینجا میخواهم در مورد تنوع صحبت کنم نه اقلیت

ابتدای سخنم را با ارائه آماری از تنوعهای قومی – مذهبی در ایران اغاز میکنم

حقیقت این است که در ایران اکثریتی وجود ندارد بلکه ایران کشور اقوام مختلف است

البته باید خاطر نشان کنم: آماری که قصد ارائه آن را دارم ، چندان قابل اطمینان نیست چرا که غالباً از سوی منابع دولتی انتشار یافته ؛ بنا به ادعای مقامات و مسئولان در ایران و با استناد به قانون اساسی فعلی ، ایران کشوری است متعلق به امام زمانی که غائب است و به تبع آن مردم در دوران انتظار بسر می برند

بنابراین قانون اساسی ایران بر اصل ظهور امام غایب بنا شده است

با این نگاه ، قانون اساسی به امری اعتقادی مبدل شده و نه بر اساس اماری دقیق از عقاید مردم

به این ترتیب ، وقتی تعریفی کاربردی از اکثریت وجود ندارد ، باید در مفاد و محتوای این قانون نیز تجدید نظر گردد

حال نگاهی به نقشه جغرافیائی ایران می اندازیم

شمال شرقی ایران ، استان گلستان قرار دارد که به زبان ترکی تکلم می کنند و مذهب شان غیر از تشیع است

جنوب شرقی ایران ، استان سیستان و بلوچستان است که به زبان بلوچی تکلم می کنند و مذهبشان سنی است و فرهنگ و موسیقی محلی خود را دارند

جنوب ایران یعنی استان هرمزگان و غرب ایران غالباً از برادران اهل تسنن و یا برخوردار از ادیان آفریقایی هستند ؛ این اقوام ایرانی غالباً به زبان عربی یا ترکیبی از زبان عربی ، آفریقایی ، فارسی صحبت می کنند. و از فرهنگ مادری خاصّ و منحصر به فرد برخوردارند

جنوب غرب ایران ، استان خوزستان قرار دارد که غالباً عرب زبان و از برادران اهل تسنن اند

شمال غرب ایران ، استان کردستان است که به زبان کردی تکلم می کنند و از صوفیان قادریه و نقشبندی بشمار می روند

استان لرستان و توابع اطراف آن غالباً از صوفیان اهل حقند که با دوازده قوم ، اعتقادات خاص خود را دارند

شمال غربی ایران استان اردبیل و استانهای اذربایجان شرقی و غربی ، زبان ترکی زبان مادری شان است

و رشته کوههای زاگرس- محل سکونت قوم قشقائی است که از پر تحرک ترین اقوام دنیاست

بر اساس آماری که ارائه شد ، سخن گفتن از اقلیت و اکثریت در کشوری مانند ایران بسیار دشوار است ؛ به طریق اولی نمی توان اکثریتی را در این کشور تعریف کرد

بلکه بهتر است به جای سخن گفتن از اکثریت از مجموعه اقوام ایرانی صحبت کنیم

بدیهی است که هرانسانی حق احراز و کسب حقوق اولیه انسانی را دارد که همانا زندگی در صلح و آرامش است و اینده ایران در گرو زندگی با صلح و آرامش برای همه اقوام ایرانی در کشوری به گسترۀ ایران است

۳۱ سال است که به نام جمهوری اسلامی آرامش و آسایش از این کشور رخت بربسته است و در این مدت ایران تبدیل به کشوری شده که تنها ایدئولوژی حاکم بر آن التزام به ولایت فقیه است

التزام عملی به ولایت فقیه یعنی اطاعت چشم و گوش بسته از ولایت فقیه در تمامی ارکان زندگی

معنای التزام عملی به ولایت فقیه یعنی طرفداری بی چون و چرا و چشم و گوش بسته از ولایت فقیه ، ولایت فقیه به عنوان یک تئوری سیاسی جایگاهی در مذهب شیعه نداشته و امروز نیز مورد تایید مراجعی مانند آیت الله العظما وحید خراسانی نیست، زیرا بطور کلی اساس این نوع ایدئولوژی حکومتی برپایۀ سفاهت و ناآگاهی توده های مردم استوار میگردد و ضد معرفت و آگاهی است

به این ترتیب ، هدف اول هر نوع حکومت آزادیخواه در ایران باید این باشد که برای مردم روشنگری کند

به همین دلیل است که باید در ایران تنوع اجتماعی تعریف گردد . هیچ نوع دستگاه اعتقادی قادر نیست که این تنوع را از سطح جامعه حذف کند

برای بیرون امدن از این حالت غربت و فراموشی ، باید ایستادگی کرد

در این گردهمایی ، گزارشی جامع و کامل از سوی "کمیتۀ بین المللی حمایت از حقوق درویشان و دانشجویان در ایران" از وضعیت نقض حقوق تنوعهای قومی – مذهبی در ایران خصوصاً وضعیت دراویش بالاخص دراویش گنابادی در اختیار نمایندۀ پارلمان اروپا قرار گرفت : در این گزارش به فشارهای وارده طی یک ماه اخیر که با بازداشت شیخ سلسله نعمت اللهی گنابادی (سیدمرتضی محجوبی) در شهرستان فولادشهر اصفهان آغاز و پس از آن موجی از بازداشت ، احضار ، ایراد اتهام و محاکمه سه تن از وکلای دراویش و صدور احکام حبس و بازداشت و قرار وثیقه انجامید ، اشاره شده است

دیگر سخنرانان در ایران برنامه نیز به بیان نقطه نظرات خود پرداخته و ضمن پاسخگویی به پرسش حضار ، راهکارهایی جدی و عملی ارائه نمودند

امید است که در سایۀ این قبیل نشستها و گردهمایی ها که با حضور نمایندگانی از اقوام ایرانی برگزار می گردد، راه دستیابی به ایرانی آباد و آزاد هموار گردد